Tarihçilerin Piri: Halil İnalcık

Üç sene kaldı... 100 yaşını iple çekiyorum. İçimde hâlâ çalışma azmi var çünkü. Dua edin de 100 yaşından sonrasını da göreyim… Benim hayatım kitaplarımı yazmak ve tamamlamak üzerine kurulu. Bunları bitirmeden ölmek istemiyorum. Tezgâhın üstünde dört kitap çalışmam var, yüzde 80’i bitti sayılır.

Kültür sahibi olmak isteyen insanlar, İngilizce, Fransızca kelimeler kullanıyor. Buna şiddetle karşıyım. Bu, Türk kültürü ve diline ihanettir. Münevver görünmek için yabancı kelimeler bol bol kullanılıyor. Geçenlerde bir bakanı dinledim. Bir saatte 30 tane yabancı kelime kullandı. Bu züppelik Tanzimat ile başladı. Ömer Seyfeddin, Refik Halid gibi isimlerin Türkçesini devam ettiremedik

İlimle uğraşmanın verdiği bir zihin açıklığı var. Herkes böyle söylüyor. 97 yaşındayım ama hâlâ bunamadım. Onun dışında erken yatıp erken kalkıyorum. Şaşıracaksınız ama uyku saatim 22.00. Sabah 06.00’da uyanıyorum. Kahvaltıda, doktorlar tarif ederken kullanıyorlar ya, kibrit kutusu kadar beyaz peynir yiyorum. Zeytin ve zeytinyağı soframdan eksik olmuyor. Domates, salatalık, bir de yumurta oluyor. Yumurta Tanrı’nın bir mucizesidir. Bağırsakları yumuşak tutmak için incir, kayısı yiyorum. Yanında da sütlü kahve içiyorum. Kırk sene önce sigarayı bıraktım.

Klasik müzik dinlerim. Mozart’ı, Haydn’ı çok severim, saatlerce dinlerim. Klasik Türk müziği, Avrupa klasik müziği kadar büyük bir sanattır. Klasik Türk müziğini de bozdular. Bunların başında da Münir Nurettin gelir. Zeki Müren’e ise tahammül edemem. Safiye Ayla’yı, Behiye Aksoy’u çok severim...

İyi tarihçi olmak için evvela altı dil öğrenilecek. Arapça, Farsça, Osmanlıca divan dili ile Fransızca, Almanca, İngilizcenin ileri seviyede bilinmesi lazım.

Evin her odası ayrı bir atölye. Bir oda Fatih ve İstanbul kitaplarımla dolu. Diğer odada Devlet-i Aliyye’nin ikinci cildi için gerekli çalışmalarım var. Yemek masamın üstü Bizans kitaplarıyla çevrili. Bunun dışında evimin başka bir köşesini ise Rusya üzerine yaptığım çalışmalara ayırdım.

Rahmetli İhsan Doğramacı, beni Amerika’dan Türkiye’ye getirmek istediğini söyledi. Ben de ‘Katiyen olmaz, kitaplarımı bırakıp Türkiye’ye yerleşirsem faaliyetlerim kesilir. Benim bütün kütüphanem burada, 10 bin kitabım var, gelemem’ dedim. İhsan Bey de hiç düşünmeden ‘Kitaplarınızı da getirtiriz.’ diye cevap verdi. Ve hakikaten kitaplarımı, 250 koliyi 17 bin dolar verip uçakla getirtti. İyi de oldu. Adıma enstitü kuruldu.

Arkeologlar, ‘Osmanlı arkeolojisi olmaz’ dediler bana. Ben de kuruluş döneminin bu kazılarla aydınlatılabileceğini hiç durmadan anlatmaya çalıştım. İlk kazıyı da Osmanlı’nın ilk sarayı Bursa Bey Sarayı’nda yaptım. Bugün sarayın tavan duvarlarına ulaşıldı kazılarla. Hatta geniş bir Bizans dehlizine de ulaştık. Bütün bunlar, Osmanlı’nın ilk dönemlerini açığa çıkaran çalışmalardı. Benim gibi bir çılgın daha ortaya çıkarsa o kazılar devam eder.

Rusya, tıpkı Çarlık Rusya’sı gibi Türkiye’yi çevirmeye çalışıyor. Türkiye, Batı ve Rusya arasında muvazene içinde. Bu denge, Avrupa’nın aleyhine geliştiği zaman Türkiye tehlikededir. Bugün İngiltere’nin yerini ABD almıştır. Asıl mesele Rusya ile Batı. Bu sebepten Şark meselesi hâlâ devam ediyor. Avrupa ile Rusya arasında Türkiye’nin geleceği konuşuluyor. Türkiye’nin varlığı iki süper güç arasında.

Afganistan’da niçin büyük devletler mücadele halindedir? Afganistan Asya’nın tavanıdır. Çin’i, Pakistan’ı, Hindistan’ı, İran’ı kontrol edersiniz. Oradaki mücadelenin sebebi bu. Afganistan, dünya politikasının merkezi.

İran’a zaten güvenilmez. Tarihte hiçbir zaman güvenilir bir devlet olmadı.

Batı, İstanbul’un fethini ve Ayasofya’yı hiçbir zaman unutmadı. Avrupa’nın Haçlı görüşü Papalık eliyle devam ediyor.

Bu yazı Halil İnalcık ile yapılan gazete sohbetinden cımbızlandı:  http://www.zaman.com.tr/pazar/dua-edin-100-yasini-goreyim/2010934.html

İş Bankası Kültür Yayınları'ndan çıkan 614 sayfalık "tarihçilerin kutbu Halil İnalçık Kitabı"nı da okumuştum. Kendisiyle ilgili başka söyleşiler biliyorsanız benimle paylaşırsanız ayrıca mutlu olurum.